Pandemi, lojistik problemleri ve savaşın etkisi
Dünya ülkelerinin topluca ekonomik krizle boğuştuğu dönemler oluyor, en son 2008’de yaşanan krizin ardından şimdi başka bir buhran döneminden geçiyoruz. Pandeminin yarattığı kırılganlıklar, lojistik problemlerin üzerine Rusya-Ukrayna savaşı ile zirve yapan enerji sorunu ekonomileri vurdu.
Bu koşullara ek olarak ülkelerin kendi gerçekleri de etki yapıyor. Her ülke kendi koşulları ve stratejisi çerçevesinde bu sorunun üstesinden gelmeye çalışıyor.
Ipsos’un 28 ülkede yaptığı araştırmada, her on katılımcıdan altısı enflasyonun gelecek yıl daha da yükseleceği düşüncesinde. Fransa, İngiltere gibi ülkelerin de içinde bulunduğu bir grupta bu oran %80’i de aşıyor. Araştırmaya Türkiye’den katılanların %78’i de benzer şekilde düşünüyor.
Bizim Türkiye’de yürüttüğümüz haftalık AntiKriz Araştırması’na katılan her on vatandaştan sekizi alım gücünün düştüğünü belirtiyor. Global araştırmaya katılanların yarıdan fazlası faturalarını ödeme gücü ile ilgili endişeli, araştırmaya ülkemizden katılanlarda ise bu oran %63.
Sadece faturaların yüksekliği değil gıda alışverişi maliyetlerinin artışına yönelik de bir karamsarlık var.
28 ülke ortalamasında yaklaşık dört kişiden üçü, önümüzdeki 6 ay içinde gıda alışverişinde daha yüksek fiyatlar ile karşılaşacağını tahmin ediyor.
Bu konuda görece daha sakin görünen uzak doğu ülkelerinde bile bu oran %50 civarında.
Bu durumla başa çıkabilmek için ülkemizde vatandaşlar acil ihtiyaç olmayacak harcama kalemlerinde tasarrufa gitmeye çalışıyorlar, mesela giyim harcamalarını minimuma indirdiklerini belirtiyorlar.
Öne çıkan diğer önlemler ise aynı malı daha ucuza bulabilmek için daha fazla araştırma yapmak, ya da daha ucuz markaya geçmek.
Bunu izleyen diğer önlemleri ise dışarıda yeme-içmeyi azaltma, eğlenceden kesme gibi özetleyebiliriz. Tabi mevsimin getirdiği avantaj ile hala yurdun birçok bölgesinde ısınma ihtiyacı gündemde değil. Gelecek aylarda yükselen enerji fiyatlarının etkisi ile ısınma ve elektrik harcamaları gündemde ön sıraya tırmanabilir.
Bu konuda gündeme alınabilecek destek paketleri vatandaşlara enflasyon ile mücadelede büyük katkı yapacaktır.
Dünyadan 2023 yılında enflasyona dair görüşler
Önümüzdeki yıl içinde enflasyonun nasıl değişeceğini düşünüyorsunuz?
Ülkelerin çoğunda önümüzdeki 1 yıl içinde enflasyonun artacağını düşünen bireylerin oranı %80’inin üzerinde. Fransa, İngiltere, Belçika gibi Avrupa Ülkelerinde de bireylerin düşüncesi benzer oranda. Türkiye’de yaşayan bireylerin görüşü de %78 farklılaşmıyor. Enflasyon konusunda kaygısı en düşük ülke Çin ancak burada da halkın yarısı enflasyonun artacağını düşünüyor.
Alım gücü arttı diyenler azınlık
Son 1 ayı düşündüğünüzde, alım gücünüzü aşağıda yazılı olan ifadelerden hangisi en iyi ifade eder?
Bireylerin %81’i son 1 ay içerinde alım güçlerinin azaldığını belirtiyor. Alım gücünün arttığını söyleyen toplumun sadece %6’sı.
Harcamalar kısılıyor
Son zamanlarda yaşanan fiyat artışlarını siz nasıl yönetiyorsunuz?
Fiyat artışları konusunda alınan aksiyonların başında giyim harcamalarını azaltmak ve alışverişlerinde en ucuzu bulmak için market market dolaşmak olsa da genel olarak her türlü harcamanın kısılmaya çalışıldığı görülüyor.
Gelecek 6 ayın gıda enflasyon anketi
Gelecek 6 aylık finansal durumunuzu düşündüğünüzde sizce gıda alışverişinizin maliyeti nasıl değişecek?
Ülkelerin çoğunda gıda maliyetlerin artacağı konusunda bireyler benzer görüşte. Her 10 kişiden 8’i gıda maliyetlerinin artacağını düşünüyor. Türkiye’de de bireylerin görüşü benzer. Türkiye’de bireylerin %63’ü gıda maliyetlerinin çok artacağı, %25’i de biraz da olsa artacağı görüşünde.
% 48 faturalar konusunda endişesiz
Gelecek 6 aylık finansal durumunuzu düşündüğünüzde faturalarınızı ödemekle ilgili endişeniz var mı?
28 ülke ortalamasında faturaları ödeyebilme konusunda endişeli olan bireylerin oranı %52. %48’i ise bu konuda pek endişeli olmadığını belirtiyor. Türkiye’de endişeli olanlarını oranı ise %63 oranında. Endişe düzeyi en düşük olan ülkeler İsviçre, Danimarka, Hollanda ve Çin.
