Aydın Hasan – Türkiye’nin orta ve uzun menzilli hava savunma sistemi; Rusya’dan alınan S-400 bataryaları ve geliştirme çalışmaları süren milli üretim Siper sisteminin yanı sıra EUROSAM-SAMP-T projesine dayalı olarak üç ayak üzerine kurulmuştu. Konsorsiyumun temeli; Türkiye, Fransa ve İtalya şirketleri arasında 2017 yılı temmuz ayında imza atılarak oluşturuldu. EUROSAM konsorsiyumu ile iş birliği anlaşması 5 Ocak 2018 Fransa’da imzalandı. Konsorsiyumun Türkiye ayağında savunma sanayiinin önemli şirketleri ASELSAN ile ROKETSAN yer aldı. S-400 füzelerinde Türkiye, Rusya’dan sistemi satın almıştı. Bu projede ise Türk şirketlerinin, ortak üretim içinde yer alması planlandı. Araştırma, geliştirme ve ortak üretimde Türkiye, İtalya ve Fransa şirketleri birlikte yer aldı. Böylece Türkiye, bu alandaki teknolojisini geliştirerek bağımlılıktan kurtulurken ekonomik açıdan da avantaj elde edecekti.
Seçenekli savunma
Türkiye’nin S-400’leri alması üzerine Fransa ve İtalya EUROSAM müzakereleri sürecinde Türkiye’ye “Hangi savunma sistemini kuracaksınız? Ortak üretim konusunda ne kadar ciddisiniz?” sorusunu yöneltti. Türkiye’nin yanıtı özetle, “Biz iki sisteme de sahip olmak istiyoruz. Bunları birbirinin alternatifi görmüyoruz” oldu. Türkiye’nin hava savunma sahasını çok seçenekli sistemle kurmasının ekonomik ve askeri iki ana nedeni var. Tek sisteme bağımlılık teknolojik ve maliyet konusunda karşı tarafa mahkumiyet ihtimalini taşıyor.
2020’de askıya alındı
Tanımlama çalışması, EUROSAM’ın ürettiği ürün SAMP-T tabanlı ama SAMP-T’den daha kapsamlı olarak Türkiye’nin ihtiyaçlarına yönelik tanımlama yapmayı içeriyordu. Bu tanımlama çalışması 2019 yılının sonuna doğru sonuçlandı. NATO sistemlerine entegre edilebilen SAMP-T hava savunma sistemi için proje safhasına geçilecekti. Ancak Türkiye’nin, Suriye’nin kuzeyinde Barış Pınarı Harekatı’nı başlatması, Doğu Akdeniz’de Yunanistan ile yaşanan gerilim sonucu Fransa’nın tutumu gibi gelişmelere pandemi şartları da eklenince süreç 2020 yılında askıya alındı.Cumhurbaşkanı Erdoğan ile İtalya Başbakanı Draghi’nin 5 Temmuz’daki görüşmesinde Eurosam projesi gündeme geldi. Erdoğan, “İtalya-Fransa-Türkiye arasında SAMP-T hava savunma sistemi konusunda somut bir adım bekleniyor mu?” sorusuna; “SAMP-T konusunda artık imza safhasına gelelim istiyoruz. Çünkü bizim savunma sistemlerimiz için de bu, büyük önem arz ediyor” yanıtını verdi. Erdoğan ile Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un 16 Temmuz’da yapılan telefon görüşmesinde de, proje üzerinde duruldu. Erdoğan, görüşmede, SAMP-T konusunda beklentilerinin “tam açıklık” prensibi çerçevesinde azami iş birliğini içeren ortak bir sistem geliştirmek ve tedarik projesinin başlatılmasını temin etmek olduğunu ifade etti.
Bir lançerde 8 füze
SAMP-T sistemi, bir lançerde sekiz füze taşıyabiliyor. Hedef belirlendikten sonra 10 saniye içinde tüm füzeler ateşlenebiliyor. Arabel radarı ile 360 derece izleme yapan SAMP-T, 100 kilometre mesafe ile 20 kilometre yükseklikteki tehditlere karşı angajman kabiliyetine sahip.