Dünyada sadece Van Gölü’nün tuzlu ve sodalı suyunda yaşayabilen ve üreme dönemi olan 15 Nisan-15 Temmuz tarihleri arasında akıntının tersine yüzerek derelere akın eden inci kefallerinin göç yolculuğu devam ediyor.
Yaşam alanı olan Van Gölü’nü 15 Nisan’dan itibaren terk ederek, üremek için akarsulara göç eden inci kefalinin bu yolculuğu sırasında av yasağı uygulanıyor.
Yumurtalarını bırakmak için gölün tuzlu ve sodalı sularından çıkıp, Alaska’daki somon balıkları gibi akıntının tersine yüzerek uçarcasına derelere akın eden ve bu sırada da görsel güzellik sunan balıkların avlanmaması için jandarma ekipleri de hem kıyıda hem de gölde gece gündüz nöbet tutuyor.
Bu koruma çalışmalarına Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, polis ve zabıta ekipleri de destek veriyor. Van İl Jandarma Komutanlığı’na bağlı Çevre, Doğa ve Hayvanları Koruma, Erciş Asayiş Bot Timleri ile Muradiye İlçe Jandarma Komutanlığı Alpaslan Jandarma Karakol Komutanlığı ekiplerinin yaptığı bir günlük çalışmasına Demirören Haber Ajansı (DHA) muhabirleri de eşlik etti.
Ekiplerin, inci kefallerinin göç güzergahı olan Karahan bölgesindeki sazlıklarda drone destekli ve botlarla yaptığı denetimler adım adım görüntülendi.
3 aylık av yasağı
Alpaslan Jandarma Karakol Komutanı Astsubay Kıdemli Başçavuş Ferit Ayas, ekiplerin karadan, havadan ve göl üzerinde yaptığı koruma çalışmalarını anlattı.
Başçavuş Ayas, inci kefalinin neslinin korunması ve sayısının artması maksadıyla, üreme göçü süresine bağlı olarak her yıl 15 Nisan -15 Temmuz tarihleri arasında 3 ay süreli av yasağı uygulandığını belirterek, “Uygulanan av yasağı süresince, Van İl Jandarma Komutanlığı olarak, av yasağının başlamasından önce inci kefalinin korunmasına yönelik alınacak tedbirler kapsamında, gerekli hazırlıkları ve planlamalarımızı tamamlamaktayız.
Yapılan planlamalar kapsamında Erciş, Muradiye, Tuşba, İpekyolu, Edremit İlçe Jandarma Komutanlıkları ile Asayiş Bot Komutanlığı, Çevre, Doğa ve Hayvanları Koruma Timi ile Sualtı Arama ve Kurtarma Tim Komutanlığı ekipleri ile önleyici tedbirler alınmakta ve 24 saat esasına göre Deli, Zilan, Bendimahi, Karasu, Engil Çayları ile Çolpan Suyu deltasında devriye faaliyeti icra edilerek kaçak avcılıkla mücadele edilmektedir.
Ayrıca av yasağı döneminde inci kefalinin naklinin yasak olması nedeniyle, oluşturulan yol kontrol ve arama noktaları vasıtasıyla gerekli tedbirler 24 saat esasına göre alınmaktadır.” dedi.
Balık stoku önlemlerle 50 tona çıktı
Van Gölü’nde 2000’li yıllarda 15 bin ton alan inci kefali stokunun, son yıllarda alınan koruma önlemleri sayesinde 50 bin tona ulaştığını söyleyen Ayas, “Van İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden aldığımız bilgilere göre; 2000’li yıllarda göldeki inci kefali stoku yaklaşık 15 bin ton seviyelerine düşmüş, 2 yaş üzeri balıkların tamamı yok olma noktasına gelmiş ve yaz aylarında akarsulara giren balık sayısı yüzde 90 oranında azalmıştı.
Van İl Jandarma Komutanlığı ekiplerinin başarılı çalışmaları neticesinde 2022 yılında toplam 218 olaya müdahale edilerek, 25 adet (4 bin 50 metre) manyat ağı, 27 adet (7 bin 870 metre) misina ağı, 116 adet serpme ağ, 34 ton 999 kilo canlı balık, 58 ton 875 kilo ölü balık ele geçirilmiştir.
Ayrıca 240 kişi hakkında 774 bin 468 TL idari para cezası kararı uygulanmıştır. Son 5 yılda ise toplamda 846 kaçak avcılık olayına müdahale edilerek, 698 şüpheli şahıs hakkında işlem yapılmış ve bu kişilere 1 milyon 853 bin 523 TL idari para cezası kesildi. Ayrıca 200 ton 449 kilosu canlı olmak üzere 493 ton 939 kilo inci kefali ele geçirildi. Konu ile ilgili ise 67 araç trafikten men edilmiştir.
Ele geçirilen canlı balıklar da yaşam alanlarına bırakılmış. Kaçak avcılık sonucunda nesli tükenme noktasına gelen göldeki inci kefali stoku, alınan etkili tedbirler sayesinde bugün itibarıyla gölde 50 bin tona yaklaştığı yetkili kurumlar tarafından bildirilmiştir.” diye konuştu.
Hava kara ve göl üzerinde denetim
Av yasağı döneminde karadan yapılan inci kefali nöbetine, havadan ve göl üzerinden de desteklendiğini kaydeden Ayas, “Karadan Van İl Jandarma Komutanlığı Çevre, Doğa ve Hayvanları Koruma Timi, Erciş ve Muradiye İlçe Jandarma Komutanlıkları Asayiş Timleri ile birlikte 24 saat esasına göre çalışmalar sürdürülmektedir.
Kaçak avlanmanın sıklıkla meydana geldiği kritik bölgelere yerleştirilen jandarma timleri, gündüz dürbünlerle, gece ise termal kameralar ile araziyi gözetlemektedir. Karadan ulaşım olmayan bölgelerde ise Edremit Jandarma Asayiş Bot Komutanlığı ekiplerince su üstü araçlarla devriyeler planlanarak, karadan alınan tedbirler takviye edilmektedir.
Havadan ise kullanımımızda bulunan dronelarla alınan tedbirler desteklenmekte olup kaçak avcılık yapılmasına müsaade edilmemektedir. İnci kefali av yasağı komisyon kararları doğrultusunda ilde valiliğin, ilçelerde ise kaymakamlıkların koordinesinde, Van İl Jandarma Komutanlığı, Van İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, İl Emniyet Müdürlüğü, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, Sahil Güvenlik Van Grup Komutanlığı personelinin katılımıyla koordinasyon toplantıları icra edilmektedir. Sahada ise toplantılarda alınan kararlar doğrultusunda, tüm paydaş kurumlarla ortak hareket edilerek tam bir uyum ve iş birliği içerisinde mücadeleye devam edilmektedir.” ifadelerini kullandı.