Tahıl koridorundaki krizin aşılması için Türkiye’nin yürüttüğü yoğun diplomasi sonuç verdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, krizin aşıldığı müjdesini partisinin Meclis grubu toplantısında verdi. Erdoğan, AK Parti grup toplantısında “Şimdi yeni bir müjde de şu; Sayın Putin’le dün (önceki gün) yaptığımız görüşme üzerine Rusya Savunma Bakanı Sayın Şoygu, Milli Savunma Bakanımız Hulusi Akar’ı arayarak bugün (dün) saat 12.00’den itibaren tahıl sevkiyatının eskiden planlandığı gibi devam edeceğini belirtti. Sayın Putin’le mutabık kaldığımız gibi öncelikle Afrika’nın fakir fukara ülkelerine bu koridoru işleteceğiz. Somali, Cibuti ve Sudan’ı ilk etapta ele almayı bize tavsiye etti. Bunu da yapacağız” dedi. Erdoğan, grup toplantısı sonrasında gazetecilerin, “Rusya nasıl ikna oldu?” sorusuna, “Onu bana bırakın, önce Biden’a sonra size anlatacağım” yanıtını verdi. Erdoğan, dün akşam katıldığı ATV ve A Haber News ortak canlı yayınında da konuya ilişkin açıklamalarda bulundu. Erdoğan, özetle şunları kaydetti:
24 SAATİ BULMADAN GÖRÜŞÜYORUZ: Her ikisiyle de görüşmeyi arzu ettiğiniz anda aradığımızda 24 saati bulmadan görüşüyoruz. Gerek sayın Putin ile gerek Zelenskiy ile bu görüşmeleri yapıyoruz ve onlardan aldığımız bilgilerle bir diğeriyle bunları görüşme, müzakere etme fırsatını buluyorum. Sağ olsun şu ana kadar ne sayın Putin’den ne sayın Zelenskiy’den olumsuz bir yaklaşım almadım. Bizden talepleri oldu bu taleplere elimizden geldiğince olumlu yaklaşımlı cevap verdik. Onlar da bizim bu yaklaşımlarımız karşısında hiçbir zaman bize ters yaklaşmadılar. Sayın Putin örneğin Prag’da ben kiminle görüşüyorsam aleyhine konuşuyor. Ben de diyorum ki ‘yanlış yapıyorsunuz’. Çünkü Rusya gibi bir devletin başına siz her yerde bu tür olumsuz yaklaşımlar sergilerseniz kusura bakmayın, o da kendi tavrını bir lider olarak kendini ezdirmeden koyacaktır. Siz bir lider olarak bu şekilde size saldırılsa buna eyvallah eder misiniz? Etmezsiniz. Bana yapsanız aynı şeyi, ben de etmem. Gereği neyse bunu yaparım. Sayın Putin’in yaptığı bu. Biz bunları konuşurken tabii o bu yaklaşımlarımı da gördüğü için, yaşadığımız S-400 konusunda da bunları gördüğü için, birileri vasıtasıyla bu tahıl koridorunun açılmasına eyvallah etmiyor. Kendisi sağ olsun dün aradım bugün de tahıl koridorunu açtılar. Biz bununla da kalmayalım, gübreyi de açalım dedik. Dedik ki, örneğin Cibuti, Somali, Sudan buralarda insanlar açlıktan şu anda ölüyor. İlk etapta buralara bu tahıl naklini yapalım. ‘Endişe etme, bunu biz planlayacağız ve İstanbul’daki merkezden takip edeceğiz’ dedik.
LİDER DİPLOMASİSİ: Kişisel ilişkiler diplomaside en önemli netice getirici adımlardır. Bunlar olmazsa netice alamazsınız. Biz bunun adına lider diplomasisi diyoruz. Herkes öyle lider olamıyor.
TOGG REKABETÇİ OLACAK: Togg satışa sunulduğunda rekabetçi olacak. Piyasaya çıktığı anda kendi sınıfındaki araçlarla mücadele edebilecek. Mart ayında yollara çıkmadan önce fiyatını tespit edeceğiz. 2022’nin temmuz ayı ile birlikte ÖTV indirimi yapılmıştı elektrikli araçlara. Motor gücü 160 kw geçmeyen ÖTV matrahı 700 bin TL’yi aşmayan elektrikli araçlar için yeni vergi oranı yüzde 10 olarak belirlendi.
KIRMIZIYI SEÇTİK: Togg’un 5 ayrı model üretimi olacak. Sadece otomobil değil, renklerde de seçenekler var. Arkadaşlar renklerde de derslerine iyi çalıştılar. Kapadokya’sından Oltu’suna varıncaya kadar yalnız bir tane eksik bırakmışlardı. O da Karadeniz. Karadeniz’de, ‘Rize mi olsun, Ayder mi olsun?’ dedik çalışın, getirin. Yeşilin olmadığı bir çeşit olamaz. Türkiye, yeşiller ülkesi. Eşim, refikam Emine Hanım’a sorduk o da kırmızı dedi.
ALİYEV’DEN TEKLİF: İkinci bir teklif geldi. O da İlham Aliyev’den. ‘İki araba ben istiyorum. Bunun birini makamda kullanacağım, bir tanesini de daireye’ dedi. Renk konuşmadık. Zannediyorum onu Mihriban Hanım’la görüşür, ona göre bize haber verir.
NÜKLEER SANTRAL: Sayın Putin ile Sinop Nükleer Santrali’ni konuştum. 2024’ün başı veya 2023’ün sonunda bir üniteyi açacağız. Onun dışında üç ünite daha var. O üç üniteyi de ardı ardına belli aralıklarla açacağız. Sinop’ta yeni bir dörtlü üniteyi inşa edeceğiz. Bir Akkuyu, Sinop, bir üçüncüyü farklı bir merkezde arkadaşlar çalışıyorlar.
ASGARİ ÜCRET VE EYT: Şu anda Vedat Bilgin ve ekibi çalışmalarını sürdürüyor. Önümüzdeki ay ve yeni yıl bunların arka arkaya açıklandığı aylar olacak. Bunlardan en önemlisi asgari ücretin tespiti çalışması olacak. Bu çalışmayla gerek sözleşmeliler gerek EYT’lilere ilişkin açıklamalar olacak. 2023 yılına bunları açıklayarak girmiş olacağız.
MUHARİP UÇAKLAR: 2023’te milli muharip uçak hangardan çıkacak. Hürjet, Bayraktar Kızılelma, TB3 SİHA Anadolu uçak gemimize inip kalkacak. Atak 2 ilk uçuşunu gerçekleştirecek.
İLK EVİM İLK İŞ YERİM PROJESİ: 7 Kasım’da sona erecek arsa ve iş yeri başvurularımızın süresini 15 Kasım’a kadar uzatıyoruz.
Krizi çözen diplomasi trafiği
Rusya, Ukrayna’nın 29 Ekim’de Sivastopol limanına saldırısının ardından tahıl koridoru anlaşmasını askıya aldığını 30 Ekim’de Türkiye’ye bildirmişti. 31 Ekim’de Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ile 1 Kasım’da da Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov ve Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ile görüştü. Akar, aynı günün akşamı Şoygu ile bir görüşme daha yaptı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile 31 Ekim ve 1 Kasım’da iki ayrı telefon görüşmesi yaptı. Önceki gün devreye giren Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin ile konuyu ele aldı. Bu görüşmenin ardından da Rus Savunma Bakanı Şoygu, Türk mevkidaşını arayarak tüm dünyayı rahatlatan haberi verdi.
PUTİN’DEN TÜRKİYE’YE TAHIL GARANTİSİ
‘Erdoğan’ın çabalarını engellemeyeceğiz’
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya Güvenlik Konseyi ile yaptığı toplantıda, Türkiye’nin diplomatik girişimleriyle Rusya’nın tekrar dahil olduğu Ukrayna’dan tahıl sevkiyatlarına yönelik anlaşmaya ilişkin konuştu. Ukrayna’nın sevkiyatlar için belirlenen insani koridoru Rus gemilerine saldırmak için kullandığını anlatan Putin, “Bu nedenle tahıl anlaşmasındaki katılımımızı askıya aldık. Ukrayna tarafından, gelecekte böyle bir olayın yaşanmayacağı konusunda garantiler talep ettik” açıklamasında bulundu. Türkiye’nin arabuluculuk çabalarıyla durumun açıklık kazandığını işaret eden Putin, “Rusya Savunma Bakanlığı, Türk tarafından, Ukrayna’nın söz konusu garantileri verdiği bilgisini aldı. Bu bağlamda, ben de anlaşma kapsamındaki çalışmalarımıza devam etme talimatı verdim. Rusya, Ukrayna tarafından verilen garantilerin ihlal edilmesi durumunda anlaşmadan çekilme hakkını kendisinde saklı tutuyor” dedi. Putin, Rusya’nın anlaşmadan çekilmesi halinde, Ukrayna’dan sevk edilen miktarda tahılı yoksul ülkelere sevk etmeye hazır olduklarının altını çizdi. Putin, “Rusya, Ukrayna’dan Türkiye’ye tahıl tedarikini, tarafsızlığı, tahıl işleme sanayisinin imkanları ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yoksul ülkeler için verdiği çaba nedeniyle gelecekte de engellemeyecek. Bu anlamda en ufak bir şüphemiz yok ve her koşulda Türkiye ile iş birliğine devam edeceğiz” diye konuştu.
Erdoğan, Zelenskiy ile görüştü
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile telefonda görüştü. İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Cumhurbaşkanı Erdoğan, tahıl sevkiyatında yaşanan sorunu iş birliği içinde çözüme kavuşturmuş olmalarından memnuniyet duyduğunu ifade etti. Gerek Ukrayna’nın gerek Rusya’nın tahıl ürünlerini satabilmelerinin tüm dünya için kritik önem taşıdığını vurgulayan Erdoğan, tahıl sevkiyatı mutabakatının devamının önemine işaret etti. Erdoğan, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün ve egemenliğinin tam olarak yeniden tesisine gidecek bir anlayış temelinde, savaşın adil bir çözümle sonlandırılması için diplomatik çabaları artırmak gerektiğini ifade etti” denildi.
ABD’den teşekkür telefonu
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile telefonda görüştü.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, “Bakan Çavuşoğlu mevkidaşına tahıl anlaşmasının sorunsuz işlemeye devam edebilmesi için ülkemizin yaptığı girişimler hakkında bilgi vermiştir. Blinken, Türkiye’nin girişimleri sonucunda tahıl koridorunun tekrar işlerlik kazanması nedeniyle teşekkürlerini iletmiştir” denildi.
BM: Türkiye’ye minnettarız
Birleşmiş Milletler’den (BM) yapılan açıklamada Türkiye’nin tahıl krizini çözüme ulaştırmasının memnuniyetle karşılandığı belirtildi. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres adına yapılan açıklamada “Genel Sekreter, Türkiye’nin diplomatik çabaları için minnettar ve bu hayati gıda tedarik hattını açık tutmak için yaptıkları çalışmalardan dolayı BM Koordinatörü Amir Abdulla ve ekibine teşekkür ediyor” denildi.